Naar wie is de Aktion Reinhard genoemd?
Volgens de historici Peter Witte en Stephen Tyas (
A New Document on the Deportation and Murder
of the Jews in the General Gouvernment under "Einsatz Reinhardt") wordt met de "Aktion" verwezen
naar Reinhard / Reinhardt Heydrich, chef van de
Sicherheitspolizei (Sipo), Sicherheitsdienst (SD)
en
Reichssicherheitshauptamt (RSHA). De naam is niet ontleend aan de Staatssecretaris van Financiën
Fritz Reinhardt.
Witte en Tyas schreven:
...De enige belangwekkende verwijzing naar het Reichs Ministerie van Financiën die in de archieven
van het IfZ is te vinden, is een proces-verbaal van de beëdiging van Bruno Melmer in Nürnberg, van
11 februari 1948 (NG-4983). Fritz Reinhardt wordt niet eens genoemd. Een ander serieus probleem is,
dat Melmer verslag deed van belangrijke gebeurtenissen in mei 1942, terwijl die zich in feite pas voordeden
medio augustus van dat jaar. Het zal niet meevallen te verklaren waarom de
Einsatz
of
Aktion Reinhardt zou zijn genoemd naar een staatssecretaris die pas betrokken raakte bij de
Aktion ruim twee maanden nadat de codenaam voor eerst opdook…
"Aktion" of "Einsatz"?
 |
| Telegrammen van Höfle |
Tussen onlangs vrijgegeven materiaal dat wordt bewaard in het Public Record Office in Kew, Engeland,
werden twee telegrafische boodschappen ontdekt van SS Major Höfle van het SSPF in Lublin.
Eén was verzonden aan
SS-Obersturmbannführer Adolf Eichmann op het
RSHA in Berlin, het tweede aan
SS Oberstleutnant Franz Heim, plaatsvervangend commandant
van de
Sicherheitspolizei en SD voor het General Gouvernement in Krakow.
Witte en Tyas:
...Als onderwerp van het telegram wordt vermeld “veertiendaags verslag
Einsatz Reinhart...
De term
Einsatz was kennelijk het eerste in gebruik sinds juni 1942, maar zeker minder vaak in
1943; de vernietigingskampen Belzec, Sobibor en Treblinka werden officieel aangeduid als de "kampen van
Einsatz Reinhardt". Nieuw personeel dat in deze kampen werd aangesteld, tekende een
geheimhoudingsverklaring als "speciaal aangestelde medewerker voor de uitvoering van taken in het kader
van de herhuisvesting van Joden
Einsatz Reinhardt". Officieel werden zij aangeduid als
“
SS-Sonderkommandos Einsatz Reinhard". Deze benaming gebruikten de vervolgers in
Globocnik's staf zelf in hun correspondentie gedurende 1942. De term
Aktion daarentegen
werd tot midden september 1942 niet gebruikt, voor zover wij kunnen nagaan. Hij schijnt voor het eerst te
zijn gebruikt in het economisch en administratief hoofdkwartier (WVHA) van de SS en de daaronder vallende
Inspectie van de Concentratiekampen (IKL), en pas later, in 1943, door Globocnik en Himmler zelf…
Om deze redenen, en omdat het telegram als onderwerp heeft
Einsatz, prefereren de schrijvers
deze term boven
Aktion.
 |
| Protocol van beëdiging |
Desondanks gaat de voorkeur van ARC uit naar de term
Aktion Reinhard, omdat deze algemeen gebruikelijk is.
"Reinhard" of "Reinhardt"?
Witte en Tyas:
Het is niet algemeen bekend dat Heydrich in de jaren ’30 blijkbaar enige tijd een afwijkende spelling van
zijn naam gebruikte. In een toespraak ter gelegenheid van de voorstelling van Kaltenbrunner als Heydrich’s
opvolger op 30 januari 1943, vertelde Heinrich Himmler zelf aan zijn gehoor hoe hij
Reinhardt
Heydrich voor het eerst ontmoette in 1930, waarbij hij van de afwijkende spelling speciaal melding maakte:
"Heydrich had zijn voornaam geschreven met dt." Toen het gerucht onder partijleden de ronde begon
te doen dat de jonge chef van de Sicherheitsdienst van Joodse komaf zou zijn, stelde Himmler een expert aan om de
stamboom van de familie Heydrich grondig te onderzoeken.
Zo kwam een wetenschappelijke lijst van voorvaders tot stand, bekend als "de
raciale wortels van Eerste Luitenant ter Zee
Reinhardt Heydrich", welke werd gevoegd in Heydrich’s personenelsdossier ... Elke officiële
Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP, gepubliceerd door het SS Personeels Hoofdkwartier
tussen 1934 en 1942, noemt ook
Reinhardt als zijn voornaam. Heydrich zelf probeerde zijn naam
op deze lijst van SS officieren veranderd te krijgen in
Reinhard, maar tevergeefs ...
 |
| Officiëel stempel |
Voor zover bekend verscheen de codenaam
Reinhardt voor de massamoorden voor het eerst
vlak na Heydrich's dood in juni 1942... Wat betreft de spelling, ... één van Globocnik's
officiële stempels, met de Reich’s adelaar in het midden en daaromheen de tekst
Der SS- und
Polizeiführer im Distrikt Lublin - Einsatz Reinhardt. In het omvangrijkste en
belangrijkste dossier over
Aktion Reinhardt, het afsluitend rapport van Globocnik (inclusief
twee aantekeningen van Himmler), gebruiken de dt-spelling, in alle vijftien gevallen. Er is veel meer
bewijsmateriaal over Munch. Deze is beschikbaar.
In mei 2005 ontdekte de ARC Groep een document waarin
Aktion Reinhard wordt gespeld:
Brief van SS-Obergruppenführer Oswald Pohl aan RFSS Himmler.
Dit document laat zien dat de term
Aktion Reinhard, verschillend geschreven, niet door iedereen op dezelfde manier werd gebruikt.
 |
| SS-Lijst |
 |
Kennisgeving
van overlijden |
ARC Commentaar
© ARC 2006
